معمولاً فیلم‌های به‌یادماندنی با موضوع سرقت، مانند یازده یار اوشن (استیون سودربرگ، 2001)، منور/ Bottle Rocket (وس اندرسن، 1996) و حتی حرفهٔ ایتالیایی (گَری گری، 2003) روحیهٔ بازیگوشانه و کارگردان‌های‌شان اعتمادبه‌‌نفس یک قماربازهای حرفه‌ای را دارند. این بازیگوشی ذاتی در خلافکاران، چهارمین اثر بلند و مستقل رودریگو مورنوی آرژانتینی، خود را به شکلی غالب و با دهن‌کجی به ژانر نشان می‌دهد. سه فیلم قبلی مورنو در جشنواره‌های مختلفی درخشیدند و خلافکاران هم نامزد جایزهٔ «نوعی نگاه» کن 2024 بود اما به لحاظ مهارت در کارگردانی و از آن مهم‌تر، تلفیق درست و به‌اندازهٔ فرم و محتوا و زبان بصری بدون لکنت، خلافکاران یک سر و گردن از فیلم‌های قبلی‌اش بالاتر می‌ایستد. نتیجهٔ این تسلط بیانی، فیلمی است که دائم با مخاطب باحوصله‌ای که بیش از سه ساعت با فیلم همراه بوده، تا لحظهٔ آخر بازی می‌کند. مورنو نشانه‌های ژانری را به کار می‌گیرد اما از نتیجه‌های متداول و پایانی‌های اخلاقی پرهیز می‌کند. این که مخاطب، مسیرهایی را که فیلم در پیش می‌گیرد نه‌چندان جدی و شاید هم سبکسرانه یا دارای دغدغه‌های جدی هنری بداند، تفاوت چندانی در لذت تماشای آن ایجاد نمی‌کند. این تمایز یکی از چند شاخصی است که به کمک آن مورنو مفهوم هویت را با یک جور تردستی ساده‌لوحانه به بازی می‌گیرد.
بدترین و شاید هم بهترین خلافکاران دنیا در این داستان بامزه، معنای عمیق‌تری برای زندگی‌شان پیدا می‌کنند. آن طور که از بین کادرهای به‌نسبت بستهٔ دوربین مورنو پیداست، فاسدترین بانک دنیا در بوینس‌آیرس است. تدابیر امنیتی‌اش آن قدر سست و مدیرش آن قدر بی‌خیال است که حتی کارمندان عادی هم می‌توانند به‌راحتی برای دزدی از آن وسوسه شوند و این دقیقاً همان کاری است که موران، کارمند خسته و افسردهٔ بانک (دانیل الیاس) تصمیم می‌گیرد انجام دهد. او یک روز به محض آن که موقعیتی اتفاقی برایش ایجاد می‌شود، کوله‌پشتی خود را پر از اسکناس می‌کند و راحت از بانک بیرون می‌زند. موران از زندگی تکراری و خسته‌کننده‌اش به ستوه آمده و هنگام تصمیم به سرقت با خودش حساب کرده که اگر ششصدهزار پزو بدزدد، معادل حقوقش در بیست سال آینده خواهد بود. برای او، سه سال‌ونیم زندان، معاملهٔ خوبی در عوض شانزده سال‌ونیم آزادی و خلاص شدن از زندگی کارمندی است. او دوست و همکار ساده‌اش رُمان (استبان بیگلیاردی) را هم وارد ماجرا می‌کند تا پول‌ها را مخفی و در نبود او در بیرون از زندان همه چیز را مدیریت کند. قرار است وقتی تحقیقات بانک و پلیس بی‌نتیجه ماند و موران آزاد شد، پول‌ها تقسیم شود و زندگی روی خوش خود را به آن دو نشان بدهد اما به شکلی بامزه نقشهٔ موران خیلی زود به هم می‌ریزد. با این حال کارگردان مخاطب را به سفری غریب، شاعرانه و پرنوسان به قلب آرژانتین می‌برد؛ جایی که یک داستان تلخ داستایفسکی‌وار از گناه، عذاب وجدان و انحطاط اخلاقی، به‌تدریج به روایتی امیدوارکننده و به طرزی شگفت‌انگیز، سرزنده تبدیل می‌شود. مورنو به جای آن‌که شخصیت‌هایش را به خاطر خطاهای‌شان سرزنش کند، تماشاگر را دعوت می‌کند تا ببیند این دو مرد چه‌طور از باتلاق نابودی شخصی خودشان را بالا می‌کشند.
خلافکاران متعلق به موج جدید در سینمای آرژانتین است؛ موجی از فیلم‌های طولانی که از زمان و تداوم آن برای ترسیم تغییرات عمیق انسانی استفاده می‌کنند. خلافکاران از یک سو حال‌وهوایی رمان‌گونه دارد و سرنوشت‌های درهم‌تنیدهٔ موران و رُمان، این پیام را منتقل می‌کند که سرنوشت ما نوشته نشده و حتی در تاریک‌ترین لحظات زندگی، هنوز می‌شود همه چیز را از نو ساخت.
تیزر از کانال یوتیوب Mubi
