به مناسبت چهلمین سال تولید مادیان، پرونده این فیلم را روی میز میگذاریم تا شاید ادای دینی باشد به اثری ارزنده که در یک بزنگاه تاریخی-اجتماعی و در هنگامهٔ ساخت فیلمهای رایج سفارشی با دشواریهای فراوان ساخته شد و قدر ندید. البته از این دست نادیده گرفتنها کم نبوده و حالا برای واکاوی دلایل مهجور ماندن مادیان و رونمایی دوباره از آن، علاوه بر چند نقد و نوشته، سراغ سازندگانش رفتهایم. متأسفانه جای گفتوگو با دو تن از پدیدآورندگان اصلی فیلم یعنی سوسن تسلیمی بازیگر و فیروز ملکزاده مدیر فیلمبرداری خالی است. تسلیمی دو سال پس از ساخته شدن مادیان در اوج دلزدگی به سوئد مهاجرت کرد و ملکزاده سال 1383 به استرالیا رفت، چند سال راننده تاکسی بود و گوشهگیری اختیار کرد. مهاجرت این دو در زمانی صورت گرفت که هر دو در اوج توانمندی بودند. یک فیروز دیگر هم جایش در این پرونده خالی است: فیروز بهجتمحمدی که بازیگر یکی دیگر از نقشهای اصلی فیلم بود و 25 سال پیش از میان ما رفت.
مادیان فیلمی در مذمت مردسالاری و کودکهمسری است که دستگاه نظارت تلاش کرد تلخی و لبههای تیز انتقادی آن را کُند و کماثر کند. با این حال این مفاهیم چنان در تاروپود داستان و ساختارش تنیده شده بود که حتی پایان تحمیلیاش هم نتوانست تلخی مضمونش را تغییر بدهد. فیلم البته در بین منتقدان و تماشاگران بسیار تحسین شد و در سالهای بعد نیز همچنان از آن یاد میشود اما از لحاظ مناسبات حرفهای بر آن جفا شد. این پرونده، ادای دینی دیرهنگام است به این فیلم کوچک قدرنادیده اما ماندگار.
ویدئو از کانال آپارات «فیلیمو»
