واژهٔ قدیمی اسکروبال (Screwball) به‌معنای «ابله» و «بوالهوس» است (و هم‌چنین اصطلاحی در بازی بِیس‌بال)؛ اما در جهان نمایش، به گونه‌ای از کمدی بر پایهٔ اختلافات مفرح زناشویی – اغلب با زنانی مستقل و زیرک – گفته می‌شود که ریشه‌اش به یونان باستان می‌رسد (در نمایش لیسیستراتا اثر آریستوفان، یک زن برای پایان‌دادن به جنگ‌های داخلی، زنان شهرهای متخاصم را متقاعد می‌کند که شوهران خود را از عشق‌ورزی محروم کنند تا وادار به صلح شوند!) و در برخی از نمایش‌نامه‌های شکسپیر (رویای شب نیمهٔ تابستان، تربیت‌کردن دختر تندخوی، هیاهوی بسیار برای هیچ، هر طور که بخواهی)، اُسکار وایلد (اهمیت جدی‌بودن) و… نیز عناصری از آن دیده می‌شود. در سینما اما این اصطلاح به‌شکلی کامل‌تر و به‌ویژه در تضاد با کمدی رمانتیک (عاشقانه)، به گروهی از کمدی‌های دیوانه‌وار دهه‌های 1930 و 1940 آمریکا گفته می‌شود که به شماری از ویژگی‌ها و تقابل‌ها و رویدادها در بستری پرشتاب و جنون‌آمیز، بیشتر اهمیت می‌دهند تا عشق سنتی و محافظه‌کارانه؛ از جمله:
1) رویارویی جنسیتی (زن و مرد) در عین عشق و ازدواج
2) خودجوشی زنان آزاد و مستقل و خودرأی
2) رویارویی زیرکی و بلاهت (بلوغ و کودک‌صفتی/ دروغ‌گویی و صداقت)
4) رویارویی طبقات اجتماعی (به‌خصوص هجو بی‌کاری طبقات مرفه) و شهرهای کوچک و بزرگ
5) شتاب رفتار و کلام (از جمله جویدن کلمات و دویدن در میان صحبت یکدیگر)
6) نبرد گفت‌وگوهای پوچ و تلافی‌جویانه
7) کنایه و هجو و تمسخر
8) رویدادهای غریب و دیوانه‌وار
9) هرج‌ومرج و کمدی جسمانی (اسلپ‌استیک)
10) پیچش‌های داستانی ناگهانی، ازدواج مجدد، تغییر هویت، لباس مبدل و…
اما بدیهی است که هم‌چون هر سبک دیگر، هیچ کارگردانی از قبل تصمیم نگرفته بود این اصول را رعایت کند؛ آن‌ها صرفاً به نیاز درونی خود و زمانه پاسخ می‌دادند و این موارد را بعدها منتقدان، طبقه‌بندی و نام‌گذاری کردند. بنابراین خوب است ببینیم پس‌زمینه و دلایل به‌وجودآمدن این سبک در آمریکای دههٔ 1930 چه بود؟ بدون آن‌که ترتیبی متصور باشیم، به نظر می‌رسد ترکیبی از موارد آگاهانه و ناخودآگاه زیر – طبعاً به‌علاوهٔ خلاقیت و نوگرایی و سنت‌شکنی بزرگان سینما و البته بعداً سوارشدن برخی فیلم‌سازان بر موجی که از پسندیده‌شدن نخستین فیلم‌ها پدید آمد – در قوام‌یافتنِ این سبک، نقش داشته‌اند:
1) رکود اقتصادی آمریکا که از آن با عنوان «افسردگی بزرگ» یاد می‌کنند و وضعیت نابسامان روحی و معیشتی مردم (چنان که این شرایط در پدیدآمدن گونهٔ موزیکال نیز نقش داشت) و در نتیجه، تمایل همگان به تخلیهٔ روانی خود در سالن‌های سینما با تماشای فیلم‌های لذت‌بخش و شادی‌آور.
2) ظهور طبقه‌ای ثروتمند در دل بحران اقتصادی، دوقطبی‌شدن جامعه و انزجار طبقات پایین از زندگی مجلل سرمایه‌داران، در عین علاقه به تماشای آن بر پردهٔ سینما! (از همین سنخ است وفور شخصیت‌های مست در فیلم‌های آن زمان در دوران ممنوعیت خرید و فروش مشروبات الکلی!)
3) تغییر کلیشهٔ «زن مظلوم» در بیشتر آثار هنری (داستان‌ها و نمایش‌نامه‌ها و فیلم‌ها) پس از تثبیت حق‌رأی زنان در انگلستان و آمریکا و دیگر کشورها که به‌تدریج به جلوه‌گرشدن دیگر حقوق اجتماعی آن‌ها و شنیده‌شدن صداهایشان انجامید.
4) ارائه‌شدن اندیشه‌های نوآورانهٔ روان‌کاوانی چون فروید، یونگ و دیگران در مورد اهمیت شخصیت زن، تفاوت‌های زن و مرد، الگوهای شخصیتی و…
5) اجرای قوانین سفت‌وسخت ممیزی در سینمای آمریکا (نظام‌نامهٔ هِیز) و در نتیجه، استفادهٔ زیرکانهٔ فیلم‌سازان از راه‌هایی دیگر برای عبور از خطوط قرمز (به‌قول اندرو ساریس: «کمدی جنسی بدون رابطهٔ جنسی!»).
6) پیدایش سینمای ناطق و لذتِ شنیدنِ گفت‌وگوهای پرشتاب و شوخ و کنایی.
7) میراث پرقدر کمدی کلاسیک و جذابیتِ استفاده از الگوهای پیشینِ شوخی‌های جسمانی و هرج‌ومرج و اسلپ‌استیک در قالب ناطق.
8) تجربهٔ شگرف گفت‌وگوهای پوچ و مهمل در آثار ناطق لورل و هاردی، برادران مارکس و… در ساختن جهانی حاکی از عدم‌ارتباط.
9) تغییر تدریجی شخصیتِ «کمدین توانا» (چاپلین، کیتن، لوید) به «کمدین بی‌عرضه» (باز تحت‌تاثیر لورل و هاردی).
10) بدون هیچ تردیدی، وجود کارگردانانی بزرگ با درک عالی از کمدی و بازیگرانی بی‌همتا که می‌توانستند مولفه‌های گفته‌شده را به بهترین شکل بر پرده تجسم ببخشند (و البته پیش از آن‌ها، داستان‌ها و نمایش‌نامه‌هایی که منبع اقتباس بسیاری از این فیلم‌ها شدند).
هم‌چنین جالب‌توجه است که داستان‌های بخش عمده‌ای از این آثار در ساحل شرقی آمریکا – نیویورک، شیکاگو، فیلادلفیا و… – اتفاق می‌افتد (شاید چون رویدادهای گفته‌شده در آن منطقه، اهمیت یا بازتاب‌های بیش‌تری داشتند) و در بسیاری از موارد، رسانه‌ها به‌طور عام (در آن زمان، طبعاً روزنامه و رادیو) یا خاص (از طریق شخصیت‌های نویسنده، خبرنگار، عوامل تئاتر و سینما و…) نقشی مهم در آن‌ها ایفا می‌کنند.
تصویری از در یک شب اتفاق افتاد (فرانک کاپرا، ۱۹۳۴)
ویدئو از کانال آپارات «آوای فاخته»
ویدئو از کانال آپارات «بی پِلان»
