آرشیو مطالبشماره ۳۴نقد فیلم

دارودسته‌های اُکلاهمایی!

نقد «قاتلان ماه کامل»

مارتین اسکورسیزی با بیش از 55 سال سابقهٔ فیلم‌سازی یکی از نمونه‌ای‌ترین و موفق‌ترین کارگردانان هالیوود است. او چندان در قید‌وبند سبک‌و‌سیاق و ژانر نیست و به سراغ هر موضوع و زمینه‌ای که علاقه‌اش را جلب کند می‌رود اما تحسین‌شده‌ترین فیلم‌هایش را در قالب جنایی و گنگستری ساخته است. گرچه انتقادهای سیاسی، اجتماعی‌ و اقتصادی در لابه‌لای فیلم‌های پیشین او هم دیده می‌شد اما به‌یقین قاتلان ماه کامل [ماه گل] صریح‌ترین فیلمش در انتقاد رادیکال و به چالش کشیدن تاریخ و شیوهٔ حکومت ایالات متحده است. هرچند شاید بخشی از صراحت و برندگی این افشاگری تاریخی به دلیل گذشت زمان و کهنگی سوژه و تا حدی انقضای تاریخ‌مصرف درون‌مایهٔ فیلم باشد اما از جهاتی سوءرفتار‌های این‌چنینی در جای جای دنیا رواج دارد و «حکایت همچنان باقی‌ست»؛ پس فارغ از پس‌زمینهٔ تاریخی و استدلال‌های سیاسی و انطباق با نمونهٔ واقعی، می‌توان مضمون آن را جدی گرفت.

داستان فیلم بر اساس رخدادهای واقعی و مدارک ثبت‌شده طراحی شده و ماجرایی کم‌وبیش مستند را روایت می‌کند؛ تعداد زیادی قتل و جنایت که علیه سرخ‌پوستان قبیلهٔ اوسیج در اوایل دههٔ 1920 در ایالت اُکلاهما انجام شده و برای تطابق دقیق‌تر با جنبه‌های مستند و واقعی، شخصیت‌های اصلی فیلم نام واقعی اشخاصی را دارند که در آن وقایع نقش داشته‌اند. داستان را دیوید گرن با تکیه بر تحقیق وسیع میدانی و گفت‌وگو با افراد درگیر در موضوع و مقام‌های محلی و شهروندان نوشته و اسکورسیزی بر پایهٔ همین تحقیق مستندوار، فیلم‌نامه‌اش را نوشته که طبعاً در نحوهٔ نزدیک شدن به موضوع و معرفی شخصیت‌ها و توزیع اطلاعات دراماتیک تغییراتی دارد. اوسیج یکی از چند قبیلهٔ سرخ‌پوست بوده که در اواخر قرن نوزدهم به اجبار دولت آمریکا از سرزمین‌های حاصل‌خیز قسمت‌های بالادستی رودخانهٔ میزوری به زمین‌های خشک و بیابانی پایین‌دست آن کوچانده شد. چندی بعد در همین زمین‌های رسماً واگذارشده‌ به قبیلهٔ اوسیج، نفت پیدا شد و بومیان ثروتمند شدند اما همین ثروت و نفت به تیره‌روزی و نوعی نسل‌کشی بی‌رحمانهٔ آن‌ها توسط دلالان فرصت‌طلب و سیاست‌بازها و مقام‌های فاسد منجر شد. رفاه و ثروت و ساده‌دلی سرخ‌پوستان پای ماجراجویان، تبه‌کاران، شیادان و فرصت‌طلبان سفید‌پوست را بین آنان باز کرد. طبق قوانین دولت مرکزی گرچه صاحبان زمین دارندهٔ چاه نفت و منابع معدنی‌ آن بودند اما اهلیت و صلاحیت واگذاری مستقل یا خرج کردن عمدهٔ عایدات منابع را نداشتند مگر با اجازه و وکالت متنفذان و مقامات رسمی ایالت‌شان. انتقال منافع اوسیجی‌ها به قیم (عموماً وکلا و میراث‌داران سفید‌پوست) بلامانع بود و همین واگذاری صلاحیت انتقال دارایی به وکیلان، بهانهٔ غارت و کشتار آنان را به طمع تصاحب سهام گران‌بهای‌شان به وجود آورد.

نوشته های مشابه
نمایش بیشتر

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا