Search

دربارهٔ اصغر!

نگاهی به پنج فیلم برگزیده اصغر فرهادی به بهانه زادروزش

۱. دربارهٔ الی چهارمین تجربه سینمایی اصغر فرهادی، بعد از گذشت سال‌ها به نظر بسیاری از منتقدان، کامل‌ترین و بهترین فیلم این کارگردان بین‌المللی سینمای ایران است. فیلمی که خرس نقره‌ای بهترین کارگردانی جشنواره برلین را به دست آورد و هنگام نمایش در ایران به دلیل خروج ناگهانی گلشیفته فراهانی، یکی از بازیگران اصلی فیلم، دچار حاشیه‌هایی شد و افزون بر آن همزمانی اکران آن با انتخابات سال ۱۳۸۸ و شرایط به‌وجودآمده در تهران که سینما را به اولویت چندم مردم تبدیل کرده بود، تأثیرات منفی بسیاری روی فروش فیلم گذاشت. فیلم در سال ۱۳۸۷ در جشنواره فجر شرکت کرد و سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی و بهترین فیلم از نگاه تماشاگران را کسب کرد و دو سال بعد در جشن خانه سینما تندیس زرین بهترین بازیگر نقش اول مرد (شهاب حسینی)، بهترین نقش مکمل مرد (صابر ابر)، بهترین بازیگر نقش مکمل زن (مریلا زارعی)، بهترین کارگردانی، بهترین تدوین و بهترین فیلم را از آن خود ساخت. فیلم هنوز هم نفس‌گیر است و تنش‌های شخصیت‌ها دیدنی‌ست.

۲. سه سال پیش از  دربارهٔ الی، فرهادی چهارشنبه‌سوری را ساخته بود که برای نخستین بار زندگی طبقه متوسط شهری را دست‌مایه قصه‌پردازی کرد و اولین تمرین‌هایش در به‌کارگیری عنصر «رودست زدن به تماشاگر» در درام و خلق فضایی مبتنی بر رئالیسم عریان را که در فیلم‌های بعدی تبدیل به امضای کارگردان شد صورت می‌داد. این فیلم در بیست‌وچهارمین جشنواره فیلم فجر در سال ۱۳۸۴، نامزد دریافت ۹ جایزه بود که در نهایت موفق به کسب سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی، بهترین بازیگر نقش اول زن (هدیه تهرانی)، بهترین تدوین و همچنین سیمرغ بلورین فیلم محبوب تماشاگران شد. این فیلم همچنین برنده گوی طلایی جشنواره فیلم شیکاگو و نامزد پلنگ طلایی جشنواره لوکارنو در سال ۲۰۰۶ شد.

۳. دو سال پیش از ساخت چهارشنبه‌سوری این شهر زیبا بود که جای پای فرهادی را در سینمای ایران محکم کرد. فیلمی اجتماعی با درون‌مایه عاشقانه و یکی از بهترین فیلم‌هایی که فرهادی در مورد طبقه فرودست جامعه ساخته بود. فیلم تولد دوباره هنر بازیگری فرامرز قریبیان در سینمای ایران بود و تصویری جدید از او، به مخاطبان ارائه می‌کرد و جایزه ویژه هیأت داوران جشنواره هند را نیز به دست آورد. از سوی دیگر ترانه علیدوستی، که بعدها به یکی از بازیگران ثابت آثار فرهادی تبدیل شد، در دومین حضور سینمایی‌اش، نقشی به مراتب سخت‌تر و پیچیده‌تر را چنان به نحو احسن اجرا کرد و تیم بازیگری نمره قبولی از مخاطبان دریافت کرد.

۴. جدایی نادر از سیمین که نخستین فیلم ایرانی بود که برنده اسکار بهترین فیلم غیرانگلیسی‌زبان در سال ۲۰۱۲ شد، پنجمین ساخته فرهادی بود. این فیلم در مجموع بیش از پنجاه‌ودو جایزه جهانی را از آن خود کرد که از مهم‌ترین‌شان می‌توان به اسکار، گلدن گلوب بهترین فیلم غیرانگلیسی‌زبان، خرس طلایی جشنواره برلین و جایزه سزار اشاره کرد. جدایی… در جشنواره فجر سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی، فیلم‌نامه، صدابرداری، فیلم‌برداری و بهترین فیلم از نگاه تماشاگران را به خود اختصاص داد و همچنین شهاب حسینی و ساره بیات به‌ترتیب دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش مکمل مرد و زن را به خود اختصاص دادند. فیلم اختلافات عدیده خانوادگی و تقابل نسل‌ها، همچنین شیوع بی‌سابقه دروغ و پنهان‌کاری در جامعه ایرانی را که هنوز بین سنت و مدرنیسم دست‌وپا می‌زند در بستر داستانی بر اساس ماندن یا رفتن از کشور مورد بررسی قرار داده است. فیلمی با شخصیت‌های خاکستری که هر کدام در جایگاه خود با دلایل شخصی ذی‌حق هستند و شرایط نابه‌سامان جامعه است که دیگر کسی حوصله گذشت ندارد. 

۵. فرهادی فروشنده را در سال ۱۳۹۴ ساخت، که پس از ساخت گذشته در فرانسه و بازگشت به ایران بود. فیلمی که ابتدا «برسد به دست آهو» نام داشت و توانست در جشنواره کن جایزه بهترین فیلم‌نامه را برای اصغر فرهادی و بهترین بازیگر مرد را برای شهاب حسینی به ارمغان آورد. فیلم از زوج بازیگری امتحان‌پس‌داده، ترانه علیدوستی و شهاب حسینی سود جست و توانست اسکار بهترین فیلم غیرانگلیسی‌زبان را برای دومین بار نصیب فرهادی و ایران بکند. ولی به دلیل تحریم‌های اعمال‌شده از سوی کاخ سفید، فرهادی نتوانست برای اختتامیه در سالن حضور داشته باشد و انوشه انصاری و فیروز نادری به نمایندگی از فرهادی روی صحنه رفتند تا جایزه اسکار را دریافت کنند. فیلم به‌خوبی روند تبدیل تدریجی یک معلم خوش‌برخورد و دلسوز به آدمی حیوان‌صفت را که هر لحظه شعله‌های انتقام درونش زبانه می‌کشد نشان داده بود.

QR Code

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *