Search

وقایع‌نگاری یک مرگ اعلام‌نشده

نقد «علت مرگ: نامعلوم»

دوازده دقیقه هنوز از آغاز فیلم نگذشته که سرنشینان ون مسافربری، از مرگ همسفر خاموش‌شان آگاه می‌شوند. آن دوازده دقیقهٔ نخست، فقط مروری بر حال‌وهوای این آدم‌ها است: مرد عبوسی که پس از یک مکالمه تلخ با پسری جوان، پی‌درپی سیگار می‌کشد (احمد)، زوج جوانی که در پی ترس و شتاب و احتیاط سوار ون شده‌اند (بهار و پیمان)، مرد ژولیده‌ای که همراه زوج جوان با بوی بد پایش اعتراض مسافران را برمی‌انگیزد (اسماعیل)، زن کرولالی که با خون‌دماغ وارد ون شده و راننده (مجید) توجه ویژه به او دارد و مردی کت‌وشلواری که دیر به ون می‌رسد و با گوشی همراه قرض‌گرفته از مرد عبوس، به آن سوی خط سفارش می‌کند در را به روی کسی باز نکنند (ناصر). این جمع چنانند که انگار هر کدام رازی با خود همراه دارند و این شمایل جمعی مرموز همان دوازده دقیقه نخست، خود را می‌نمایاند. حالا با جان باختن عجیب مرد غریب، این رازآلودگی دوچندان می‌شود و مسیر تعلیق را در مسیر جاده‌ای ژانر اثر می‌تند.

ترکیب فضای معمایی با ژانر جاده‌ای در فیلم، حاصل درستی داشته که مبتنی بر انطباق درست فراز و نشیب دو مسیر ژانری مزبور در درام اثر بوده و اولین اوج‌گیری آن، همزمانی افتادن سپر ون و سانحه خودرو با افتادن مرد مرده و آگاه شدن سرنشینان از این ماجرا است. متن اصلی درام از این پس شروع می‌شود: مسافران مرموز در مواجهه با راز مرد مرده، چه سرشت و سرنوشتی را قرار است رقم زنند؟

این گره را فیلمساز با چالش میان مسافران باز می‌کند. هر یک از مسافران ‌ایده‌ای را برای رازگشایی از مرد مرده و یا ر‌هایی از شر او پیشنهاد می‌دهند که دیگران را هم به واکنش‌هایی برمی‌انگیزد که در این رازگشایی از خود با دیگران سهیم می‌شوند. مسیر داستان پی‌درپی با دعوا‌های متوالی آدم‌های ماجرا پرورش پیدا می‌کند: یک بار راننده و ناصر سر تهمت ناصر به او درباره بالا کشیدن پول‌ها، یک بار بین راننده و احمد سر عصبانیت احمد از او بابت لو دادن جدا شدنش از مسافران به پلیس، یک بار بین راننده و پیمان سر فیلم گرفتن راننده از مکالمه او و اسماعیل، یک بار بین اسماعیل و پیمان (و بهار) سر ماجرای پول و گذشته‌ها و حال، یک بار بین ناصر و پیمان سر طعنه پیمان به او بابت پولی که بابت ارائه کیفش برداشته، یک بار بین ناصر و احمد سر سهم بیشتری که احمد از پول‌ها طلب دارد و… هر یک از این تنش‌های دو به دو که به تناوب جایش را به دوتای دیگر می‌دهد، از دل خود اطلاعات جدیدی را بر درام می‌افزاید که مایه پیش‌رونده داستان هم هست؛ یک جور روند دیالکتیکی که حاصلش برآیند جدیدی در پیشبرد داستان و موقعیت‌های فیلم است.

تیزر از کانال آپارات «سینماتیکت»

QR Code

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *