چنان که آغاز کرده‌ای تمام می‌کنی
گفت‌وگو با حسن فتحی، کارگردان سریال «جیران»
نام حسن فتحی با سریال‌های پربینندهٔ تلویزیونی و حالا شبکهٔ ویدئویی گره خورده و از شب دهم تا مدار صفردرجه و شهرزاد و جیران، همواره آثارش با استقبال عمومی مواجه شده‌اند. حتی اگر دوست‌دار سبک کار او نباشیم باید تصدیق کنیم که قصه‌گویی و سرگرم کردن مخاطب گسترده را بلد است. جیران یکی از جاه‌طلبانه‌ترین پروژه‌های تاریخی چند سال اخیر، با ویترینی رنگارنگ از بازیگران سرشناس و قصه‌ای پرفرازونشیب، تازه‌ترین ساختهٔ فتحی است که به روال همیشگی و با وجود نقدهای منفی و مثبت، از لحاظ توجه‌برانگیز و پرمخاطب بودن با سریال‌های قبلی سازنده‌اش برابری می‌کند. با فتحی گفت‌وگوی ویدئویی مفصلی انجام شده که نسخهٔ طولانی و کاملش را از طریق «فیلم امروز» در پلتفرم‌ها و فضای مجازی می‌توان تماشا کرد.
شاهین شجری‌کهن
- جیران سریال پرحاشیه و همان قدر هم پربیننده بود. به عنوان کارگردان چه تجربه‌هایی برای‌تان به همراه داشت؟
نقطهٔ شروع سریال حدود چهار سال پیش بود. آقای احسان جوانمرد طرحی داشت که با آقای عفیفه و من مطرح کرد و پس از بحث‌های بسیار تصمیم به ساختش گرفتیم. جیران فکر می‌کنم چهاردهمین سریالی است که در طول این سی سال ساخته‌ام. به نحوی تمام مؤلفه‌های آثار قبلی‌ام در این سریال هم هست؛ روابط عاشقانه، مثلث عشقی، تقابل عشق و قدرت در دوره‌ای خاص تاریخی... حدود دو سال پیش در پی توافقی با پلتفرم فیلیمو تصمیم به ساخت آن گرفتیم. فرآیند تولید خیلی سخت بود؛ به‌خصوص که با شیوع کرونا همزمان شد. کرونا دو مرحله داشت؛ یک مرحله ماه‌هایی بود که هنوز واکسنی کشف نشده بود، و دیگری پس از کشف واکسن. دورهٔ اول مخاطره‌آمیز و پر از اضطراب بود. مدام باید تأکید و توصیه می‌شد که همه ماسک بزنند، و از یک مقطعی باید دوتا ماسک می‌زدند. اگر اتفاقی برای هر کدام از بازیگرها می‌افتاد، تا عمر داشتیم نمی‌توانستیم خودمان را ببخشیم. در کنار سختی‌های کرونا، طبیعت سخت خود این کار هم وجود داشت. اساساً ساخت آثار تاریخی با بنیهٔ فنی موجود در ایران و محدود بودن مکان‌های تاریخی، اصلاً کار آسانی نیست. در طول دو سال فیلم‌برداری برای استفاده از مکان‌های مناسب، به هفت شهر سفر کردیم.
- کرونا باعث نشد طرح‌های‌تان را محدود و مقداری عقب‌نشینی کنید؟
ناگزیر شدیم به خاطر کرونا دو ماه کار را تعطیل کنیم.
- پلتفرم برای ما پدیده‌ای به‌نسبت جدید است و شما جزو اولین کارگردان‌هایی بودید که پس از سال‌ها همکاری با تلویزیون، در سطح وسیع با این پدیدهٔ جدید رسانه‌ای کار کردید. اولاً چه تفاوت‌هایی با هم دارند؟ و دوم این که پلتفرم‌ها به مجموعهٔ تولیدات فرهنگی ما چه چیزهایی اضافه کرده‌اند؟
قویاً اعتقاد دارم که شکل‌گیری پلتفرم‌ها در ایران، یک اتفاق بسیار مبارک و تأثیرگذار روی آهنگ رشد تولیدات نمایشی است. تفاوت‌ها را مخاطبان در این چند سال کاملاً متوجه شده‌اند. نسبت به آثار تلویزیونی، آزادی مضمون در پلتفرم‌ها بیشتر است. در تلویزیون بارها با سانسور روبه‌رو می‌شدیم. از طرفی چون پلتفرم‌ها بخش خصوصی هستند، انگیزهٔ رشد و پیشرفت اساساً در فعالیت‌های تولیدی بخش خصوصی در همهٔ دنیا نسبت به فعالیت‌های بخش دولتی بسیار بیشتر است. معمولاً اگر اتفاق خوبی در حوزهٔ نمایش افتاده، بیشتر مرهون فعالیت‌های بخش خصوصی بوده و در این زمینه بخش‌های دولتی خیلی یک‌نواخت و بدون انگیزه و محافظه‌کارانه جلو می‌روند.