آن سفرکرده‌ها...
پروندهٔ یک موضوع: مهاجرت و مهاجران در فیلم‌های ایرانی
مهاجرت پدیده‌ای به قدمت تاریخ است و هر چه زمان گذشته، میزان مهاجرت‌ها به قصد دست‌یابی به موقعیت و زندگی بهتر یا گریز از خطرهای سکونت در زادبوم، افزایش یافته است. با وقوع انقلاب صنعتی، آسان‌تر شدن رفت‌وآمد و کشف فرصت‌های بیشتر در سرزمین‌های دیگر، میزان مهاجرت‌ها هم افزایش یافت و سرعت پیشرفت فناوری، رویدادهای طبیعی، استقلال مستعمره‌های عقب‌نگه‌داشته‌شده، جنگ‌ها و کودتاها و تحولات و سرکوب‌های سیاسی و عوامل مختلف دیگر، به‌خصوص در نیم قرن اخیر روند مهاجرت‌ها را در همهٔ دنیا - و به‌خصوص از جهان سوم به کشورهای صنعتی - شدت بخشید.
البته که ابعاد گوناگون این پدیده بسیار پیچیده و مفصل است و ما در این پرونده موضوع مهاجرت و مهاجران در فیلم‌های ایرانی را مرور و بررسی کرده‌ایم؛ طبعاً مطالعهٔ این موضوع در سینمای جهان گسترده‌تر از آن است که در چنین پرونده‌ای بگنجد. مهاجرت را هم به مفهوم نقل مکان از زادبوم به جایی دیگر تعریف کرده‌ایم؛ از جمله مهاجرت از روستا به شهر یا از وطن به خارج از کشور. نمونه‌های هر دو دستهٔ مهاجرت‌ها در تاریخ سینمای ایران فراوان است و با توجه به افزایش شمار مهاجرت‌های ایرانیان به خارج از کشور در سال‌های پس از انقلاب، نمونه‌های دستهٔ دوم در فیلم‌های ایرانی چهار دههٔ اخیر هم افزایش یافته که موضوع اجتماعی قابل‌مطالعه‌ای است. یک مطلب پژوهشی مفصل و خواندنی هم در این پرونده به بررسی موضوع مهاجرت در تاریخ این سرزمین اختصاص دارد. تأکید می‌کنیم که این پرونده دربارهٔ مهاجران و مهاجرت در فیلم‌ها است و مسألهٔ سینماگران مهاجر ایرانی موضوع بحث‌انگیز دیگری است.