تک‌خال‌های کاربلد متفرعن

چند سالی فکر تجديدنظر در کتاب مشهور اندرو ساريس (سينمای آمريکا: کارگردان‌ها و مسيرها، ۶۸- ۱۹۲۹) و ارزيابی دوبارهٔ کارگردا‌ن‌هايی که ساريس آن‌ها را تحسين کرده و از آن ‌مهم‌تر ديدن کارهای آن دسته‌ای که ساريس در زمان نوشتن کتاب امکان ديدن‌شان را نداشته برايم به يک پروژهٔ جدی تبديل شد. دوباره فيلم‌ها و فيلم‌شناسی‌ها را مرور کردم و کتاب‌ها و مجله‌ها را تورق. اما هر چه بيش‌تر تعمق کردم و هر چه بيش‌تر ديدم، فهرست تاريخی ساريس بيش‌تر کهنه به نظر آمد. برای همين ايدهٔ نوشتن کتابی به عنوان بررسی دوبارهٔ نگاه ساريس به سينمای آمريکا را رها کردم و به جايش کتاب ديگری نوشته شد که حالا به نام عصر معصوميت: بازخوانی سينمای استوديويی آمريکا (نشر «بازتاب‌نگار») منتشر شده است. با اين وجود، هنوز انبوهی يادداشت‌های حاصل از بازخوانی «پانتئون» سينمايی اندرو ساريس و ديدن دوبارهٔ آثار کارگردان‌ها وجود دارد که مايلم بخشی از آن‌ها را در قالب يک فهرست به اشتراک بگذارم. کارگردان‌هايی که در اين‌جا از آن‌ها ياد کرده‌ام معمولا در رده‌های پايين‌تر فهرست ساريس در کتاب سينمای آمريکا آمده‌اند. اما يک بازبينی سرسری نشان می‌دهد کارهای اين چهارده کارگردان آمريکايی در درجه‌های مختلف، ارزش وارسی دوباره دارد. اين فهرستی است که می‌تواند و بايد بسط پيدا کند و در حجم فعلی فقط در حد اشاره و مقدمه است. اين‌ها فيلم‌سازانی هستند که به دلايل مختلف - و در يکی‌دو مورد بدون هيچ دليل روشنی - دوره‌ای کوتاه يا بلند را صرف ديدن فيلم‌های‌شان کرده‌ام، شايد چون ما هميشه در جست‌وجوی «شاهکار» هستيم و اين بخشی از تلاشی بود برای پيدا کردن گنج، که يکی‌دو جا به نتايجی غيرمنتظره رسيد. بعضی از اين کارگردان‌ها يکی‌دو فيلم ديدنی دارند و بعضی بسی بيش‌تر از اين مقدار. اين فهرستی است که لذت تماشای فيلمی خوب، متفاوت يا تأثيرگذار را ناديده نمی‌گيرد. هدف اين فهرست، اضافه کردن نام فيلم‌هايی تازه به فهرست‌های سينمايی است که معمولا با نام‌های تکراری پُر می‌شوند. چون تکرار، عملی است ضد خلاقيت و ضد هنر، اين‌جا جست‌وجو برای تکرارنشده و تکرارنشدنی ضروری می‌شود...