ثبت با سند برابر است
نقدی بر «آیا پاریس می‌سوزد؟» (رنه کلمان، ۱۹۶۶)
رنه کلمان از فیلم‌سازان برجستهٔ سینمای فرانسه و در اندازهٔ نام‌های بزرگی مانند آلن رنه و گدار و تروفو و شابرول و کارنه نیست. آیا پاریس می‌سوزد؟ هم شاهکار نیست و نمی‌شود آن را در ردهٔ فیلم‌های جنگی مهمی چون ارتش سایه‌ها و خط باریک قرمز و پل رودخانهٔ کوای و راه‌های افتخار و آثاری از این دست قرار داد. اما این فیلم به سبب دارا بودن چند ویژگی ممتاز، یکی از مهم‌ترین ساخته‌های سینمای جنگ و در واقع سندی سینمایی مطابق با واقعیتِ تاریخی، از حال‌وهوای پایتختِ یکی از مهم‌ترین کشورهای درگیر در جنگ جهانی دوم به هنگام آزادسازی آن است. علاوه بر این بسیاری از عوامل فیلم، از ستاره‌های نام‌آور عرصهٔ خود هستند. آهنگ‌سازش موریس ژار است. در گروه فیلم‌نامه‌نویسان (که یکی از نقاط قوت اثر است)، جدا از فرانسیس فورد کوپولا، نام نویسندگانی چون گور ویدال و ژان اورنش وجود دارد. ویدال، نویسندهٔ بی‌پروای آمریکایی، دو کتاب مشهور به نام‌های آفرینش و ایران سرزمین مقدس دارد که هر دو به فارسی ترجمه شده است. او دل‌بستهٔ فرهنگ و پیشینهٔ ایران، و از منتقدان تندرو جریان مک‌کارتیسم و جنگ‌افروزی‌های جرج بوش بود. اورنش نیز به همراه ژرژ سیمنون، ژاک پره‌ور، و ژان دولانوا در نوشتن فیلم‌نامهٔ آثاری چون ساعت‌ساز سن‌پل، سمفونی پاستورال و گوژپشت نتردام مشارکت داشته. جدا از این‌ها، رابرت لارنس تدوینگری‌ست که پیش از این اسکار بهترین تدوین را برای اسپارتاکوس در 1961 گرفته بود. اما شاید چشم‌گیرترین نام‌ها، فهرست قابل‌توجهی از بازیگران مشهور سینمای فرانسه و آمریکا باشد که برخی از آن‌ها فقط در یک یا دو سکانس از فیلم حضور دارند.